هرچند این روزها فرصتی نیست که مانند گذشته کتاب بخوانم اما در عوض فرصت مناسبی است تا کتاب‌هایی که در گذشته خوانده‌ام را معرفی کنم و از کمبود سوژه مناسب برای نوشتن در این وبلاگ بکاهم. در این پست‌ و پست‌های آتی بدنبال لینک دانلود کتاب نباشید. تنها آنچه می‌خوانید برداشت شخصی من از کتاب‌ها است.

کتابی که برای این پست در نظر گرفته‌‌ام کتاب برنامه‌نویسی پیشرفته در پی‌اچ‌پی نوشته جورج شلاس‌نیگل است (مشخصات دقیق لاتین و ترجمه کتاب در انتهای پست آمده است). اولین چاپ کتاب فوریه سال 2004 بوده و در اسفندماه 1385 توسط مهندس محسن مسگر هروی تحت نام برنامه‌نویسی پیشرفته در PHP 5 به زبان فارسی ترجمه شده است.

برنامه‌نویسانی که با PHP مقدماتی آشنایی داشته و مباحث اولیه وب را بشناسند می‌توانند با مطالعه این کتاب اطلاعات مفیدی را در زمینه‌هایی مانند سبک‌های برنامه‌نویسی، شی‌گرایی، بالا بردن کارایی و سرعت و افزایش امنیت به دست آورند. به کسانی که در PHP مبتدی هستند توصیه می‌شود پیش از خواندن کتاب به کتب مقدماتی در این زمینه مراجعه کنند.

برخلاف عنوان فارسی و همچنین توضیح روی جلد لاتین، محتوا کاملا منطبق با PHP 5 نیست و هیچ چیز به طور خاص محدود به PHP 5 نمی‌شود! کتاب بیشتر روی ایده‌ها و استراتژی‌ها (بخصوص در قسمت بهبود کد به منظور افزایش سرعت، دقت و طراحی) تمرکز کرده است و صرفا یک آموزش گام به گام نیست و از این جنبه در کتاب‌های نوع خود عالیست.

اگر قبلا دو یا سه یا تعداد بیشری پروژه‌ی متوسط و بزرگ با PHP‌ انجام داده‌اید این کتاب مناسب شماست. چرا که ایده‌های مطرح شده می‌توانند در تغییر افق‌های دید در جهت بهینه‌سازی کد موثر باشند. بنظرم یکی از اصول برنامه‌نویسی حرفه‌ایی، نوشتن کد قابل نگهداری و خوانا است زیرا کدی را که خوب نوشته شده بهتر می‌توان بهینه کرد تا کدی که بهینه بوده اما بد نوشته شده است. این کتاب مقداری شما را با این اصول آشنا می‌کند.

کتاب اصلی (لاتین) 5 بخش (23 فصل) دارد اما در ترجمه فارسی تنها 3 بخش (16 فصل) آورده شده است و دو بخش آخر حذف شده است. بخش چهارم در مورد کارایی و بخش پنجم در مورد توسعه پذیری (توسعه PHP و Zend Engine) بحث می‌کند که هر دو جزء مهمترین مباحث این کتاب هستند اما نمی‌دانم چرا مترجم آن‌ها را حذف کرده است؟! فهرست کتاب لاتین به صورت زیر است:

• I-Implementation and Development Methodologies
  1-Coding Styles
  2-Object-Oriented Programming Through Design Patterns
  3-Error Handling
  4-Implementing with PHP: Templates and the Web
  5-Implementing with PHP: Standalone Scripts
  6-Unit Testing
  7-Managing the Development Environment
  8-Designing a Good API

  II-Caching
  9-External Performance Tunings
  10-Data Component Caching
  11-Computational Reuse

  III-Distributed Applications
  12-Interacting with Databases
  13-User Authentication and Session Security
  14-Session Handling
  15-Building a Distributed Environment
  16-RPC: Interacting with Remote Services

  IV-Performance
  17-Application Benchmarks: Testing an Entire Application
  18-Profiling
  19-Synthetic Benchmarks: Evaluating Code Blocks and Functions

  V-Extensibility
  20-PHP and Zend Engine Internals
  21-Extending PHP: Part I
  22-Extending PHP: Part II
  23-Writing SAPIs and Extending the Zend Engine

ترجمه فارسی کتاب خوب است اما توصیه می‌کنم دو فصل آخر را هم بخوانید (خوشبختانه کتاب جدید نیست و با یک جستجوی کوچک می‌توانید فرمت PDF لاتین آن را دانلود کنید)

لازم به ذکر است که تمام مثال‌های این کتاب روی سیستم‌عامل لینوکس نوشته شده است هرچند بسیاری از کدها با تغییراتی اندک روی ویندوز نیز اجرا می‌شوند اما بعضی از مثال‌ها غیر قابل انتقال هستند. همچنین در پایان هر فصل لیستی از منابع آنلاین برای مطالعه بیشتر عنوان شده است.

• + مشخصات لاتین کتاب:
  عنوان: Advanced PHP Programming
  مولف: George Schlossnagle
  ناشر: Sams

  + مسخصات ترجمه کتاب:
  عنوان: برنامه‌نویسی پیشرفته در PHP 5

  مترجم: محسن مسگر هروی
  ناشر: موسسه فرهنگی هنری دیباگران تهران