یکی از فاکتورهای اساسی و بسیار مهم در مدیریت یک وب سایت تحلیل ترافیک است. متاسفانه بسیاری از سایت های بزرگ از محاسبات بسیار ساده ایی، نظیر شمارنده ی صفحه که نشان دهنده ی تعداد ملاقات کننده ها می باشد، برای نشان دادن کاربرد استفاده می کنند. منفعت و سود واقعی این شمارنده ها ناشناخته است. یک احتمال این است که ملاقات کننده سایت ممکن است بر اساس این شمارنده درباره ماندن یا رفتن تصمیم گیری کند. اگر این شمارنده فقط چند ملاقات کننده ی اندک را نشان دهد، ممکن است فرض کنند مطلب جالب و مهمی در آنجا یافت نمی شود و آنجا را ترک کنند.

البته این شمارنده تحت کنترل کامل طراح است و تعداد بازدیدکنندگان می تواند تنظیم شود. اگر تصمیم بگیرید که این شمارنده را به مقدار خیلی بیشتری تغییر بدهید، باز هم ممکن است مشکل داشته باشید، زیرا کاربر ممکن است تصور کند که شمارنده گمراه کننده است. که می تواند باعث شک در دقت محتویات سایت گردد. در انتها اینکه کاربران نیازی به دانستن تعداد افراد ملاقات کننده ی سایت شما ندارند. علاوه بر این شمارنده های تعداد ملاقات کنندگان در اکثر سایت های با کیفیت، وجود ندارد و بسیاری از کاربران حرفه ایی تر ممکن است احساس کنند که یک سایت غیر حرفه ای و ابتدایی است.

اما چاره چیست؟ به جای شمارنده ها جهت نشان دادن بازدید کننگان سایت، باید به فایل های ثبت وقایع روی سرویس دهنده استناد کنید. زیرا نشان می دهند چه کاربرانی واقعا به یک سایت نگاه کرده اند و برای به دست آوردن اطلاعات با ارزش در مورد کاربر و نحوه عملکردش با سایت می تواند موثر باشد. مثلا با تحلیل یک فایل ثبت وقایع، می توانید ببینید کدام فایل ها را کاربران خوانده اند و کدام را نخوانده اند یا کدام مطلب را بیشتر از دیگر عناوین خوانده اند. از این اطلاعات، ممکن است تصمیم بگیرید که لیستی از صفحات با کاربرد بیشتر را در بالای سایت تبلیغ کنید و در عوض صفحات بی کاربرد را حذف نمایید.

مدیریت فایل های ثبت وقایع مشکل نیست اما نیازمند تصمیم گیری مناسب می باشد و باید با دقت تحلیل شوند طوری که به نتایج غلط در مورد یک سایت نرسیم. صرفنظر از اینکه چه کسی این گرد آوری را انجام می دهد یا چه نوع سرویس دهنده ای به کار می رود، فایل های ثبت و قایع بسیار شبیه هم می باشند. سرویس دهنده های وب معمولا دو نوع فایل برای ثبت وقایع ایجاد می کنند: فایل ثبت وقایع دسترسی و فایل ثبت وقایع خطا. همچنین یک فایل ثبت وقایع مراجعه کننده ممکن است موجود باشد که دنباله لینک های کاربران (لینک های ورودی به سایت) را ذخیره می کند و یک فایل ثبت وقایع مرورگرها، که اطلاعات درباره ی مرورگرهای کاربران ورودی به سایت را ذخیر می کند. رایجترین و متداول ترین قالب فایل دسترسی به طور مناسبی، حاوی پارامترهای زیر است:

Host identd authenticated-user [Time of request] request made result-code bytes-transfrred

(البته خود نویسنده توضیحاتی در این مورد همراه با مثال بیان کرده که شرح آن در این مجال نمی گنجد) به محض تولید یک فایل ثبت وقایع، باید به صورت دوره ای آن را تحلیل کرد. بسته های نرم افزاری بسیاری وجود دارند که می توانند برای تجزیه و تحلیل دسته ای از فایل های ثبت وقایع سرویس دهنده وب به کار برده شوند. بسیاری از این بسته ها کار را ساده کرده و می توانند به طور خودکار فایل های ثبت وقایع را فراخوانی و گزارش هایی را در یک زمان مشخص اجرا نمایند. برای مثال می توان Web Trends Log Analyzer را عنوان کرد.

یک نکته مهم هنگام انتخاب یک برنامه ی فایل ثبت وقایع این است که داده های در یک بانک اطلاعاتی ذخیره می شود یا نه؟ بعضی برنامه های ساده به سادگی یک فایل ثبت وقایع را می خوانند و گزارشی از آن تهیه می کنند. اگر می خواهید گزارش متفاوتی را ببینید و آن را با گذشته مقایسه کنید، کل فایل باید دوباره خوانده شود. برای تحلیل سریع، تجزیه چنین فایل هایی احتمالا مناسب است ولی بسیاری از طراحان می خواهند که نتایج را به صورت پویا جستجو کنند و ممکن است بخواهند تا مقایسه هایی را روی دوره های زمانی بلند مدت انجام دهند.

سایت های دارای بیش از چند هزار کاربر در ماه باید از تحلیلگرهای مبتنی بر بانک اطلاعاتی استفاده کنند و داده های آماری را در یک مخزن اطلاعاتی در طول زمان ذخیره سازند. در هرصورت، مقدار داده های کاربردی که یک سایت جمع آوری می کند به سرعت رشد می کند، بنابراین به دقت در مورد میزان داده های مورد نیاز جهت ذخیره کردن فکر کنید. سایت های با حجم بالای ترافیک در می یابند که حفظ کاربرد تجزیه و تحلیل آماری خیلی مشکل است و آن ها مجبور می شوند تا داده های روزانه را به صورت بلافاصله ایی پردازش کنند چرا که زمان اهمیت بساری برایشان دارد.

در ادامه فصل هفدهم کتاب Webdesign The Complete Reference آقای توماس پاول مطالب جالبی در این زمینه ذکر شده که یقینا خواندن آن ها خالی از لطف نخواهد بود. باتشکر، مرتضی الوانی .